UPS

1. UPS LÀ GÌ ?
UPS( Uninterrupting Power Suply) là thiết bị lập tức cấp điện cho phụ tải khi lưới điện chính có chất lượng không đạt yêu cầu. Thiết bị cấp nguồn liên tục chỉ dùng
cho các phụ tải đặc biệt quan trọng cần nguồn liên tục như thiết bị cấp cứu trong ngành y tế, máy tính cá nhân trung tâm diện toán,…

UPS được chế tạo với dãy công suất tử vải trăm W đến vài kW, đáp ứng cho các loại phụ tải khác nhau. Công suất của UPS phụ thuộc vào nguồn dự phòng thường là acquy và công suất của các bộ biến đổi. Dung lượng của nguồn acquy thường không được lớn nên thời gian cấp nguồn của UPS thường là không được dải khi phụ tải mất điện lâu thì sau một thời gian làm việc nào đó dễ giải quyết những nhiệm vụ cấp thiết, sau đó UPS dừng làm việc.

Hiện nay, thường có 2 loại UPS là loại có chuyển mạch và loại không chuyển mạch.
Sơ đồ khối của 2 loại UPS:

Hình 1

Trong đó:

AQ : Khối acquy

CL : Khối chỉnh lưu

NL : Khối nghịch lưu

CM : Khối chuyển mạch

Loc : Khối lọc thành phần sóng bậc cao

2. Nguyên lý hoạt động.

a/ Loại có chuyển mạch

Loại UPS có chuyển mạch (hình 1.a) .Khối AQ được nạp qua chỉnh lưu và ở trạng thái chờ vì lúc này chuyển mạch đang nối với lưới . Khi mất lưới (sự cố) chuyển mạch tự động chuyển tải về phía AQ. Điện một chiều từ AQ qua bộ nghịch lưu biến đổi thành điện xoay chiều với điện áp và tần số phù hợp với tải. Với công suất thấp , khối chuyển mạch là rơle điện cơ còn ở công suất cao chuyển mạch thường dùng van bán dẫn, làm việc ở chế độ đóng ngắt. Đặc điểm chính của UPS kiểu này là cấu tạo đơn giản, điện áp ra chưa thật chuẩn vì thiếu bộ lọc, thời gian tác động chậm vì phải qua bộ chuyển mạch vì vậy nó thường được chế tạo với cấp công suất đến cỡ kW.

b/ Loại không có chuyển mạch

Loại UPS không có chuyển mạch (hình 1.b) điện lưới xoay chiều được bộ chỉnh lưu chuyển thành điện một chiều , vừa nạp cho AQ , vừa đưa đến bộ nghịch lưu và bộ lọc cấp cho phụ tải . Loại UPS này có cấu tạo phức tạp hơn nhưng có nhiều ưu điểm hơn loại trên. Với sự tiến bộ của kỹ thuật điện tử và điều khiển , loại UPS này được dùng rộng rãi trong các hệ cấp nguồn đòi hỏi chất lượng cao.

 * CHÚ Ý

Cả hai loại UPS này đều có chung nhược điểm đó là thời gian hoạt động không dài và phụ thuộc rất nhiều vào dung lượng của bộ AQ .Cần lưu ý rằng khối AQ đóng một vai trò đặc biệt quan trọng và nó là bộ phận dễ hỏng hóc do vậy công tác bảo vệ chăm sóc AQ là vô cùng quan trọng , phải được thực hiện thường xuyên theo một chế độ nhất định .